|
http://azarkhoosh2010.ParsiBlog.com مصلا از نظر لغوی کلمه‌ای است عربی به معنای محل نماز، نمازگاه و جایی که مردم در عید فطر و قربان در آن نماز می‌گذارند. عملکرد مصلا مساجد جمعه مخصوص مساجدی که برای شهرهای بزرگ ساخته می‌شد کمتر اتفاق می‌افتاد که گنجایش تمام مومنین یعنی مردان مسلمان بالغ آزاد را که مقید به نماز جماعت بودند را داشته باشند و به طریق اولی ممکن نبود که تمام افراد مسلمان در ایام عید فطر و عید قربان یا به هنگام دعاهای دستجمعی که در موقع وبا و طاعون و خشکسالی‌های بسیار طولانی خوانده می‌شد. در آن جمع شوند در این گونه مواقع مراسم نماز و دعا در زمینهای وسیع و ازادی به نام مصلی که عموما در کنار شهر بود برگزار می‌شد به قول ژرژمارسه مصلی نمازخانه‌ای در هوای ازاد بود. بنابراین مصلی یعنی محل اجتماع خاص و عام قطعه زمین وسیع و آزادی بوده است محصور یا غیر محصور که بر حسب افزایش و نقصان وسعت و عدد سکنه شهر گاهی مورد استفاده قرار می‌گرفته و گاهی متروک می‌شده است. قدمت مصلی در ایران : با توجه به متون تاریخی به سده‌های نخستن اسلامی برمی‌گردد بیشتر مصلی‌ها فاقد بنای خاصی بودند اما در تعداد نیز بنای منفردی تدارک دیده می‌شد. قدیمی‌ترین مصلی‌های موجود در ایران: از جمله قدیمی‌ترین مصلی‌های به جای مانده مصلای یزد است که قدمت آن حداقل به دوره ایلخانی – تیموری برمی‌گردد و از نظر معماری مورد منحصر به فردی است از دیگر مصلی‌های مهم تاریخی می‌توان به مصلای مشهد طریق و سبزوار اشاره کرد که از نظر مکانی زمانی و معماری قرابت نزدیکی با یکدیگر دارند مصلای مشهد و سبزوار از آثار دوره صفویه و مصلای طرق از آثار منسوب به دوره تیموری است. مصلی مشهد زمین مشجری است تقریبا در یک کیلومتری دروازه پایین خیابان مصلای طرق و جزیی از یک دشت است در چند کیلومتری جنوب غربی مشهد مصلای یزد که اول در مرکز شهر بوده امروزه میدان وسیعی است که دور تا دور آن ساختمان مدرسه است. مصلای همدان تپه‌ای است عریان در جنوب شهر کنونی مصلای اصفهان در خارج از برج و با روی شهر نزدیک دروازه طوقچی بوده است.
مصلا در دیگر کشورها دیز می‌نویسید که در شهر بخارا در آغاز از ریگستان ارگ و میدان جلو باروی شهر به عنوان مصلی استفاده می‌کرده‌اند چنانکه در دوران سلطنت منصور بن نوح سامانی (350-366 هـ.ق – 961-967 م) چون منطقه ریگستان ارگ در اعیاد و مراسم مذهبی برا یگنجانیدن تمام مومنین کفایت نمی‌کرد و بسیار کوچک شده بود به سال 971 م محل جدید خارج از دیوارها و حصار شهر بنا کردند به نظر می‌رسد که در شهر هرات نیز نبودن جا علت اصلی انتخاب محلی در شمال غربی این شهر بوده که از آن هنگام به بعد به نام مصلی خوانده شده است. مصلای منصوره نزدیک تلمسان یک چهار دیواری است که در هر یک از دو دیوار شمال شرقی و جنوب غربی آن دری نصب و محرابی در وسط دیوار جنوب شرقی آن بنا کرده‌آند در تمام شهرهای مراکش مصلی محوطه‌ای است وسیع و محصور که محرابی در دیوار آن ساخته شده است در این محوطه مکانی مرتفع نیز برای خطیب وجود دارد در منامه پایتخت جزیر بحرین مصلی‌ها و مساجد عبارتند از ایوان هایی دارای چند رواق که هر رواق مرکب است از چند ردیف ستون با طاق رومی که همه آنها به موازات دیوار قبله است و دیوار قبله هم محراب ندارد در هرات بنایی که به نام مصلی خوانده می‌شود شکل یک مدرسه عادی را داشت که دور تا دور به طرق هفتاد متر بنا شده بود در اصفهان نیز مصلی نوعی شبستان بود در جای دیگر از آثار و ابنیه ترکستان و مسجد کالیان و مسجد لب حوض که هر دو ایوانهای ورودی معظمی دارند ولیکن فاقد صحن هستند سخن می‌گویند و چنین اظهار می‌دارد که به هنگام نماز جماعات بزرگی از مردم در مقابل این مساجد صف در صف می‌ایستند و این امر خصوصا در ترکستان معمول و متداول است. از طرف دیگر بنای مصلای بخار کن ونیر آنرا مسجد نمازگاه خوانده است و بروی قطعه زمین نسبتا بلندی بنا شده و در جلوی ان فضای وسیع و آزادی وجود دارد که محل اجتماع مردم بوده است این بنا مرکب است از یک ایوان مرتفع که در انتهای آن دری است که به یک تالار چهارگوش باز می‌شود و در طرفین این تالار دو رواق وجود دارد که وسعت و ارتفاعشان از تالار اصلی کمتر است این دو رواق هر دو سقف هستند و چهار طرف آنها کاملا باز و آزاد است یعنی در ندارد و شبیه به تالارهای دو طرف مصلای مشهد می‌باشد. چرا مصلی‌ها بعد از مدتی متروک می‌شده است. این قبیل امکنه که به ندرت مورد استفاده واقع می‌شده و ممکن بوده است که پس از اندک زمان متروک شود و از انتفاع اصلی بیفتند هرگز در ردیف بناهای مهم و معظم تاریخی قرار نگرفته اند . همین امر خود توجیه می‌کند که چرا علیرغم تعداد زیادی از مصلی‌های که مصنفین و مولفین مسلمان در کتب خود به آنها اشاره کرده‌اند تعداد بناهایی که به نام مصلی تا به امروز باقی مانده‌اند تا به این حد کم و انگشت شمار است و علاوه بر آن بیان می‌کند که چرا مصلی‌ها یک نوع سبک خاص از فن معماری ندارند و مصلا‌هایی که ما می‌شناسیم به اشکال بسیار گوناگونی جلوه می‌کند.
90/10/13::: 1:31 ع
اولین دیدگاه را شما بگذارید
پیامهای عمومی ارسال شده
+
شعار بزرگ ژاپنیها:<br>اگر یک نفر می تواند کاری را انجام دهد, تو هم می توانی آن را انجام دهی.<br>اگر هیچ کس نمی تواند کاری را انجام دهد, تو باید آن را انجام دهی.<br>نسخه ایرنی این شعار:<br>اگر کسی می تواند کاری را انجام دهد, اجازه بده آن را انجام دهد.<br>اگر کسی نمی تواند کاری را انجام دهد, چرا ما وقتمان را برای آن تلف کنیم؟!!!<br>
|
.jpg)
