تحویل موقت
پس از انکه عملیات موضوع پیمان تکمیل گردد و کار آماده بهره برداری شد پیمانکار از مهندس مشاور تقاضای
تحویل موقت م ی کند و نماینده خود را برای عضویت در هیات تحویل معرفی می نماید . مهندس مشاور به
درخواست پیمانکار رسیدگی می کند و نماینده خود را برای عضویت در هیات تحویل معرفی می نماید . مهندس
مشاور به درخواست پیمانکار رسیدگی می کند و در صورت تأیید ضمن تعیین ت اریخ آمادگی کار برای تحویل موقت
تقاضای تشکیل هیات تحویل موقت را از کارفرما می نماید . کارفرما به گونه ای ترتیب کار را فراهم می کند که
هیات تحویل حداکثر در مدت 20 روز از تاریخ آمادگی کار که به تأیید مهندس مشاور رسیده است در محل کار
حاضر شود و برای تحویل موقت اقدام نماید . اگر به نظر مهندس مشاورر عملیات موضوع پیمان آماده بهره برداری
نباشد ظرف مدت 7 روز از دریافت تقاضای پیمانکار نواقص و کارهایی را که باید پیش از تحویل موقت تکمیل شود
به اطلاع پیمانکار می رساند.
هیات تحویل موقت ، متشکل است از :
نماینده کارفرما ، نماینده مهندس مشاور و نماینده پیمانکار
کارفرما تاریخ و محل تشکیل هیات را به اطلاع مهندس مشاور و پیمانکار می رساند و تا تشکیل هیات ، مهندس
مشاور برنامه انجام آزمایشهایی را که برای تحویل کار لازم است تهیه و به پیمانکار ابلاغ می کند ت ا آن قسمت از
وسایل را که تدارک آنها طبق اسناد و مدارک پیمان به عهده اوست ، برای روز تشکیل هیات در محل کار آماده کند
.پیمانکار موظف است که تسهیلات لازم را برای هیات تحویل ، فراهم آورد .
آزمایشهای لازم به تشخیص و با نظر اعضای هیات در محل انجام می شود ، و نتایج آن در صورتمجلس تحویل
موقت درج می گردد. بجز آزمایشهایی که طبق اسناد و مدارک پیمان هزینه آنها به عهده پیمانکار است ، هزینه
آزمایشها را کارفرما پرداخت می کند .
هرگاه هیات تحویل ، عیب و نقصی در کارها مشاهده نکند ، اقدام به تنظیم صورتمجلس تحویل موقت می نماید
.صورتمجلس تحویل موقت را به همراه نتیجه آزمایشهای انجام شده ، برای کارفرما ارسال می کنند و نسخه ای از
آن را نیز تا ابلاغ از سوی کارفرما ، در اختیار پیمانکار قرار می دهند .کارفرما پس از تایید ، تحویل موقت عملیات
موضوع پیمان را پیمان را پیمانکار ابلاغ می نماید .
هرگاه هیات تحویل ، عیب و نقصی در کارها مشاهده کند ، اقدام به تنظیم صورتمجلس تحویل موقت ب ا تعیین
مهلتی برای نقص می کند و فهرستی از نقایص و معایب کارها و عملیات ناتمام و آزمایشهایی که نتیجه آن بعداً
معلوم می شود را تنظیم و ضمیمه صورتمجلس تحویل می نماید و نسخه ای از آنها را به پیمانکار می دهد .
پس از اعلام رفع نقص از جانب پیمانکار ، مهندس مشاور ، به اتفاق نماینده کارفرما ، دوباره عملیات را بازدید
می کند و اگر بر اساس فهرست نقایص تعیین شده ، هیچ گونه عیب و نقصی باقی نمانده باشد ، مهندس مشاور
صورتمجلس تحویل موقت و گواهی رفع نقایص و معایب را که به امضای نماینده کارفرما ، مهندس مشاور و پیمانکار

رسیده است ، همراه نتایج آزمایشهای خواسته شده ، برای کارفرما ارسال می کند ت ا پس از تایید کارفرما ، به
پیمانکار ابلاغ شود. اگر به تشخیص کارفرما، حضور نماینده او در بازدید از کار و گواهی رفع نقص ضروری نباشد ،
به مهندس مشاور نمایندگی می دهد تا به جای نماینده کارفرما اقدام کند .
تاریخ تحویل موقت
تاریخ تحویل موقت ، تاریخ تشکیل هیات درمحل و تحویل کار به کارفرماست که درصورتمجلس تحویل موقت
درج می شود. تاریخ شروع دوره تضمین ، تاریخ تحویل موقت است، به شرط آنکه هیات تحویل ، هیچ گونه نقصی
در کار مشاهده نکند یا نقایص در مهلتی که از طرف هیات تعیین شده است ، رفع شود . اگر زمانی که پیمانکار
صرف نقایص می کند ، بیش از مهلت تعیین شده باشد، تاریخ تحویل موقت همان تاریخ تشکیل هیات و تحویل کار
به کارفرماست ، ولی تاریخ شروع دوره تضمین ، تاریخ رفع نقص است که به تایید مهندس مشاور رسیده باشد.
اگر هیات تحویل موقت ، دیرتر از موعد مقرر ( 20 روز از تاریخ اعلام آمادگی کار از سوی پیمانکار که به تایید
مهندس مشاور رسیده است ) در محل حاضر شود و برای تحویل موقت اقدام نماید ، تاریخ تحویل م وقت ، تاریخ
تشکیل هیات در محل و تحویل کار به کارفرماست . در این حالت ، اگر هیات نقصی در کار مشاهده نکند یا نقایص
در مهلتی که از سوی هیات تعیین شده است رفع شود، تاریخ شروع دوره تضمین ، 20 روز پس از تاریخ اعلام
آمادگی کار از سوی پیمانکار که به تایید مهندس مشاور رسیده است می باشد، مگر آنکه زمانی که پیمانکار صرف
رفع نقص می کند، بیش از مهلت تعیین شده باشد که در اینصورت ، تاریخ شروع دوره تضمین ، برابر تاریخ رفع
نقص که به تایید مهندس مشاور رسیده است ، منهای مدت تاخیر تشکیل هیات در محل ( نسبت به مهلت 20
روز)، می باشد .کارفرما باید هزینه های حفظ و نگهداری از کار را برای مدت تاخیر در تحویل موقت ( نسبت به
مهلت 20 روز) به پیمانکار پرداخت کند .
در صورتی که عملیات موضوع پیمان طبق این ماده تحویل موقت شود ، ولی پیمانکار تقاضای تحویل کار را
نکند ، مهندس مشاور آماده بودن کار برای تحویل موقت را به کارفرما اعلام می نماید تا کارفرما طبق این ماده برای
تشکیل هیات و تحویل موقت کار اقدام کند . اگر پس از 10 روز از تاریخ ابلاغ کارفرم ا ، پیمانکار نماینده خود را
برای تحویل موقت معرفی نکند ، کارفرما با تامین دلیل به وسیله دادگاه محل ، نسبت به تحویل موقت موضوع
پیمان ، طبق این ماده اقدام می نماید. در این حالت ، پیمانکار حق هیچ گونه اعتراضی در این مورد ندارد .
پیمانکار موظف است که پس از تحویل موقت ، تمام وسایل ، ماشین آلات و ابزار و مصالح اضافی متعلق به خود
در محلهای تحویلی کارفرما را ظرف مدت مناسبی که مورد قبول مهندس مشاور باشد ، از محلهای یاد شده خارج
کند . به علاوه ، پیمانکار باید ظرف مدت معینی که توسط مهندس مشاور تعیین می شود ، ساختمانها و تاسیسات
موقتی را که برای اجرای کار در محلهای تحویلی کارفرما ساخته است تخریب یا پیاده کند و مصالح و مواد زاید آن
را از محل کار خارج و کارگاه را به هزینه خود تمیز کند.در غیر اینصورت ، کارفرما می تواند برای خارج نمودن آنها
به هرنحو که مقتضی بداند عمل نماید و هزینه های آن را به حساب بدهکاری پیمانکار منظور دارد . در این صورت ،
پیمانکار حق اعتراض نسبت به اقدام کارفرما و ادعای ضرر و زیان به اموال و داراییهای خود را ندارد.
با توجه به اینکه مالکیت ساختمانهای پیش ساخته و مصالح بازیافتی و قطعات پیش ساخته ساختمانها و
تاسیسات تجهیز کارگاه که به وسیله پیمانکار در محلهای تحویلی کارفرما نصب یا احداث شده است ، متعلق به
پیمانکار است ، هرگاه تمام یا قسمتی از این ساختمانها و تاسیسات موقت پیمانکار مورد احتیاج کارفرما باشد ، ب ا

توجه به اینکه در این حالت نباید وجهی بابت برچیدن ساختمانها و تاسیسات یاد شده به پیمانکار پرداخت شود ،
قیمت آن با تراضی طرفین تعیین و به کارفرما فروخته و تحویل می شود .
صورت وضعیت قطعی
پیمانکار باید حداکثر تا یک ماه از تاریخ تحویل موقت ، صورت وضعیت قطعی کارهای انجام شده را بر اساس
اسناد و مدارک پیمان ، بدون منظور نمودن مصالح و تجهیزات پای کار تهیه کند و برای رسیدگی به مهندس مشاور
تسلیم نماید . مهندس مشاور صورت وضعیت دریافت شده را رسیدگی نموده و ظرف مدت سه ماه برای تصویب
کارفرما ارسال می نماید .
کارفرما صورت وضعیت دریافت شده را ظرف مدت دو ماه از تاریخ وصول رسیدگی می کند و نظر نهایی خود را
ضمن ارسال یک نسخه از آن به پیمانکار ، اعلام می دارد.
در صورتی که پیمانکار ، ظرف مهلت تعیین شده ، برای تهیه صورت وضعیت قطعی اقدام نکند ، با تایید کارفرما
، مهندس مشاور به هزینه پیمانکار ، اقدام به تهیه آن می کند و پس از امضای پیمانکار برای تصویب کارفرما ارسال
می دارد . در صورتی که پیمانکار از امضای صورت وضعیت خودداری کند ، مهندس مشاور بدون امضای پیمانکار ،
صورت وضعیت را برای کارفرما می فرستد .
در حالتی که پیمانکار ، صورت وضعیت را قبلاً امضا نموده است اگر اعتراضی نسبت به نظر کارفرما داشته باشد
یا در حالتی که صورت وضعیت را قبلاً امضا نکرده است و نسبت به نظر کارفرم ا اعتراض دارد، اعتراض خود را
حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ وصول صورت وضعیت ، با ارائه دلیل و مدرک ، یکجا به اطلاع کارفرما می رساند .
کارفرما حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ وصول نظر پیمانکار، به موارد اعتراض رسیدگی می کند و قبول یا رد
آنها را اعلام می نماید .
پیمانکار می تواند برای تعیین تکلیف آن قسمت از اعتراض خود که مورد قبول کارفرم ا واقع
نمی شود ، طبق ماده 53 شرایط عمومی پیمان ( حل اختلاف) اقدام نماید .
در صورتی که پیمانکار ظرف مدت تعیین شده به صورت وضعیت اعتراض نکند ، صورت وضعیت قطعی از طرف
پیمانکار قبول شده تلقی می شود.
مقادیر کارها که به ترتیب بالا در صورت وضعیت قطعی منظور می شود ، به تنهایی قاطع است و ماخذ تسویه
حساب قرار می گیرد ، هر چند که بین آنها و مقادیری که در صورت وضعیتهای موقت منظور گردیده است ،
اختلاف باشد .
هرگاه با توجه به صورت وضعیت قطعی تصویب شده و سایر حسابهای پیمانکار ، پیمانکار بدهکار نباشد ، نصف
تضمین حسن انجام کار آزاد می شود .
دوره تضمین
دوره تضمین پس از تحویل موقت آغاز می شود (معمولا دوره تضمین برای کارهای ساختمانی یک سال و برای
کارهای راهسازی دو سال می باشد). اگر در این دوره معایب و نقایصی در کار مشاهده گردد که ناشی از کار
پیمانکار باشد ، پیمانکار مکلف است که آن معایب و نقایص را به هزینه خود رفع کند .برای این منظور، کارفرما

مراتب را با ذکر معایب و نقایص و محل آنها به پیمانکار ابلاغ می کند و پیمانکار باید حداکثر 15 روز پس از ابلاغ
کارفرما ، شروع به رفع معایب و نقایص کند و آنها را طی مدتی که مورد قبول کارفرماست ، رفع نماید .
هرگاه پیمانکار در انجام این تعهد قصور ورزد یا مسامحه کند ، کارفرما حق دارد آن معایب و نقایص را خودش یا
به ترتیبی که مقتضی بداند رفع نماید و هزینه آن را به اضافه 15 درصد ، از محل تضمین پیمانکار یا هر نوع
مطالبات و سپرده ای که پیمانکار نزد او دارد، برداشت نماید .
هزینه های حفاظت ، نگهداری و بهره برداری کارهای تحویل موقت شده در دوره تضمین به عهده کارفرماست.
تحویل قطعی
در پایان دوره تضمین تعیین شده در موافقتنامه ، کارفرما بنا به تقاضای پیمانکار و تایید مهندس مشاور ،
اعضای هیات تحویل قطعی و تاریخ تشکیل هیات را ، به همان گونه که برای تحویل موقت پیش بینی شده است ،
معین و به پیمانکار ابلاغ می کند . هیات تحویل قطعی ، پس از بازدید کارها ، هر گاه عیب و نقصی که ناشی از کار
پیمانکار باشد مشاهده ننماید ، موضوع پیمان را تحویل قطعی می گیرد و بی درنگ صورتمجلس آن را تنظیم و
برای کارفرما ارسال می کند و نسخه ای از آن را تا ابلاغ از سوی کارفرما ، به پیمانکار می دهد و سپس کارفرما
تصویب تحویل قطعی کار را به پیمانکار ابلاغ می نماید .
اگر پیمانکار ، در پایان دوره تضمین تعیین شده در موافقتنامه ، تقاضای تحویل قطعی کار را ننماید ، مکلف به
رفع نواقص ناشی از کار خود که تا تاریخ تقاضای تحویل قطعی بروز کرده است می باشد و تاریخ تقاضای پیمانکار ،
ملاک اقدامات مربوط به تحویل قطعی است .
اگر کارفرما با وجود تقاضای پیمانکار ، اقدام به اعزام به هیات تحویل نکند و این تاخیر بیش از دو ماه به طول
انجامد و پس از درخواست مجدد پیمانکار و انقضای یک ماه از تاریخ تقاضای مجدد ، کارفرما در این زمینه اقدامی
نکند ، عملیات موضوع پیمان تحویل قطعی شده تلقی می گردد و باید اقدامات پس از تحویل قطعی در مورد آن
انجام شود .
صورت حساب نهایی
صورت حساب نهایی پیمان که ظرف م دت 3 ماه از تاریخ تصویب صورت وضع یت قطعی توسط کارفرما تهیه
می شود ، عبارت است از مبلغ صورت وضعیت قطعی و مبلغی که بر اساس اسناد و مدارک پیمان به مبلغ بالا اضافه
و از آن کسر می گردد ، مانند وجوه ناشی از تعدیل آحاد بها ، بهای مصالح ، تجهیزات و ماشین آلات تحویلی
کارفرما به پیمانکار ، مبلغ جبران خسارت یا جریمه های رسیدگی و قطعی شده.
صورت حساب نهایی تهیه شده توسط کار فرما در صورتیکه مورد قبول پیمانکا ر باشد ، توسط کارفرما و پیمانکار
امضا می شود . اگر پیمان کار به صورت حساب نهایی تهیه شده توسط کار فرما معترض باشد و آن را امضا نکند،
باید ظرف مدت یک ماه ، نظر خود را با مدارک کافی به کارفرما بنویسد، وگر نه صورت حساب نهایی از طرف
پیمانکار پذیرفته شده تلقی می شود.
کارفرما در صورت تأیید اعتراض پیمانکار ، صورتحساب نهایی را اصلاح می کند و دو طرف پیمان آن را امضا
می کنند.

صورت حساب نهایی تأیید شده به شرح بالا که ملاک تسویه حساب پیمانکار قرار می گیرد برای دو طرف
پیمان قطعی است و هر گونه اعتراض و ادعایی در مورد آن بی تأثیر می باشد . در صورتیکه پیمانکار نسبت به
صورتحساب نهایی تأیید شده توسط کار فرما معترض باشد و اعتراض خود را در مدت تعیین شده اعلام کند و
اعتراض او مورد پذیرش کارفرما قرار نگیرد ، پیمان کار می تواند برای حل مسأله ، طبق ماده 53 شرایط عمومی
پیمان اقدام نماید.
در صورتیکه به علت تأخیر در رسیدگی آخرین صورت وضعیت موقت یا صورت وضعیت قطعی یا تاخیر در تهیه
در تهیه صورت حساب نهایی ، هزینه های اضافی بابت تمدید ضمانت نامه های پیمانکار ایجاد شود ، کارفرما این
هزینه های اضافی را که از سوی پیمانکار تأمین شده است ، به او پرداخت می کند و اگر مدت تأخیر در آزاد کردن
هر یک از تضمین ها از سه ماه بیشتر شود، کار فرما تضمین مربوط را آزاد می نماید
هر گاه بر اساس صورت وضعیت قطعی ، معلوم شود که در آخرین صورت وضعیت موقت ، پیمانکار بدهکار
نبوده یا بدهی او کمتر از نصف کسور تضمی ن حسن انجام کار بوده است یا طبق صورت حساب نهایی ، مشخص
شود که در زمان تصویب صورت وضعیت قطعی پیمانکار بدهکار نبوده است، کارفرما با باید بی درنگ تضمین آزاد
نشده مربوط به هر یک از مدارک یاد شده را آزاد کرده و هزینه تمدید آنها را که از سوی پیمانکار تأمین شده است ،
برای مدتی که در آزاد نمودن آنها تأخیر ایجاد گردیده ، پرداخت کند.
تسویه حساب
هر گاه بر اساس صورتحساب نهایی که به شرح بالا تهیه شده است، پیمانکار بستانکار شود ، طلب او حداکثر
در مدت یک ماه از تاریخ امضای صورت حساب نهایی یا اعلام کارفرما پرداخت می گردد و به غیر از نصف تضمین
حسن انجام کار ، که تا تحویل قطعی باید نزد کارفرما باقی بماند ، دیگر تضمین های پیمانکار، از هر نوع که باشد ،
بی درنگ آزاد می شود .
هر گاه بر اساس صورت حساب نهایی ، پیمانکار بدهکار شود ، مکلف است که در مدت یک ماه از تاریخ امضای
صورت حساب نهایی یا اعلام کار فرما ، به شرح بالا طلب کارفرما را بپردازد و اگر از این پرداخت استنکاف ورزد یا
تأخیر نماید ، کارفرما حق دارد ، بدون انجام تشریفات قضایی ، طلب خود را از محل سپرده ها و تضمین های
پیمانکار ، وصول نماید واگرمبالغ این تضمینها کافی نباشد، با رعایت قوانین جاری کشور از دیگر دارایی های او
وصول کند .
هر گاه پیمان کار درمهلت مقرر در بالا ، طلب کارفرما راپرداخت کند ، به غیر از نصف کسور تضمین حسن انجام
کار، که تا تحویل قطعی نزد کارفرما باقی می ماند ، بقیه ضمانت نامه ها و سپرده های او ، به هر عنوان که باشد،
بی درنگ آزاد می شود.