متره و برآورد وپروژه  مهدی اذر خوش

مثال: متره و برآورد دیواری آجری بطول ده متر ارتفاع سه متر و ضخامت 35 سانتی متر با ملات ماسه سیمان به
روش متره و برآورد باز :
10×3×0/35=10/5 m حجم کل دیوار 3
مورد در هر متر مکعب دیوار آجری قیمت واحد قیمت در کل دیوار آجری
10/5×620×84= آجر 620 عدد 84 ریال ریال 546840
10/5 ×0/275×22500= 0 متر مکعب 22500 ریال ریال 64968 / ماسه 275
10/5×85×154= سیمان 85 کیلو گرم 154 ریال ریال 137445
10/5×0/06 ×400 = 0 متر مکعب 400 ریال ریال 252 / آب 06
مورد زمان لازم برای ساخت یک
m3 دیوار قیمت یک ساعت قیمت در کل دیوار آجری
10/ 5×0/5×3375= سربنا نیم ساعت 3375 ریال 17718
10/5×4×2750= بنا 4 ساعت 2750 ریال 115500
10/5×12×1750= کارگر 12 ساعت 1750 ریال 220500
ریال 749505 = قیمت کل مصالح مورد نیاز
ریال 353718 = قیمت کل نیروی انسانی مورد نیاز
ریال 1103223 = قیمت کل اجرای دیوار آجریواحدهای مورد نیاز در متره

در متره باز و بسته برای تعیین مقادیر باید از واحدهای خاصی استفاده نمود تا در تعیین قیمت دچار اشکال نشویم.
1) کارهایی که با متر مکعب اندازه گیری می شوند عبارتند از :
عملیات خاکی ،کارهای آجری, کارهای بتنی ، مصالح از قبیل شن, ماسه، سنگهای مختلف برای سفت کاری و...
2) کارهایی که با متر مربع اندازه گیری می شوند عبارتند از :
اندود های مختلف داخلی و خارجی ، انواع عایقکاری، رنگ کاری در و پنجره، دیوار و سقف، انواع آسفالت با ذکر
ضخامت, انواع سنگهای پلاک باذکر ضخامت درکف, بدنه و پله، انواع نماهای آجری ، انواع فرش کفها (موزائیکی،
سنگی، پلاستیکی) طاق ضربی با ذکر ضخامت ، انواع شیشه با ذکر ضخامت، انواع کاشی ، سرامیک کف و بدنه ،
انواع شیروانیها و....

                                           بسمه تعالی

                                                   متره و برآورد وپروژه 

دانشکده فنی وحرفه ای جیرفت

تدوین مهدی آذر خوش

سرفصل درس :
1. معرفی متره و برآورد
2. آشنایی با دفترچه های فهرست بها و نحوه استفاده از آنها
3. آشنایی با روابط بین کارفرما، مهندسین مشاور وپیمانکار و وظایف هر کدام
4. آشنایی با انواع پیمانها، برگزاری مناقصات وشرایط پیمان
5. آشنایی با روشهای مختلف برآورد اقلام مختلف کارهای ساختمانی
6. آشنایی با صورت وضعیت نویسی، صورت مجلسها و دستور کارها
7. آشنایی با تهیه وتنظیم صورت وضعیت های موقت و قطعی
8. روابط مالی بین کارفرما و پیمانکار
9. تعدیل
مراجع:
-1 متره و برآورد وآنالیزبها، (بازنگری جدید) 2جلد تالیف: مهندس نصرت الله حقایقی
انتشارات دانشگاه علم وصنعت
-2 متره وبرآورد واصول اولیه پیمانکاری، چاپ دوم 1382 تالیف: مهندس محمد علی ارجمند
انتشارات آزاده
-3 اصول متره و برآورد دانشگاهی، چاپ اول 1377 تالیف: سیاوش کباری ، انتشارات دانش و فن
-4 مهندسی متره (کاربرد متره و برآورد) چاپ اول 1380 تالیف: علیرضا میلانی زاده
انتشارات نما
-5 فهرست بهای ابنیه ، انتشار دفتر فنی و تدوین معیارهای معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست
جمهوری (سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق )
-6 شرایط عمومی و خصوصی پیمان، نشریه 4311
www.spac.ir -7 سایت معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری

معرفی متره و برآورد
متره و برآورد
یکی از فاکتورهای اساسی در پروژه های عمرانی و ساخت وساز تعیین و مح اسبه مقادیر مصالح مورد نیاز وسپس
برآورد ریالی پروژه از روی آن مقادیر محاسبه شده می باشد.
در ابتدا مشخص شدن دو ب?عد از مسئله برای مجریان پروژه نقش اساسی دارد:
الف) مقدار مصالح مورد نیاز در طول پروژه چقدر می باشد تا با توجه به برنامه زمان بندی نسبت به تهیه آنها یا
سفارش مصالح اقدام نمایند.
ب) هزینه مالی پروژه در صورت اجرا شدن چقدر خواهد بود ؟
تعریف متره
واژه ای است فرانسوی که معنی آن متر کردن ویا اندازه گرفتن می با شد و در زبان فارسی این لغت Metere متره
بیشتر در علم مهندسی کاربرد دارد.
متره عبارتست از محاسبه و اندازه گیری مقادیر مصالح مورد نی از برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقاد یر مصالح
بکار رفته و مصرف شده در یک پروژه اجرا شده . این پروژه می تواند ساختمان، راه، پل ، تونل،محوطه سازی ،
دیوارکشی، لوله کشی، سیم کشی، و غیره باشد.
با تعریف فوق مثلا اگر در پروژه ای ساخت دیواری آجری مورد نظر باشد باید بتوان میزان آجر مصرف شده ، ملات
ماسه سیمان وتفکیک میزان (مقدار) ماسه ،سیمان , آب و نیروی انسانی مورد نیاز را محاسبه نمود.
تعریف برآورد
اگر مقادیری که با توجه به واحدهای مورد نیاز در قسمت متره به دست آمده قیمت گذاری گردد برآورد ریالی یا بر
آورد قیمت پروژه نامیده می شود.
بنابراین در متره و برآورد دو هدف اساسی دنبال می شود:
الف)تعیین مقاد یر مص الح مصرفی ،نیروی انسانی با توجه به نوع تخصص،تعداد آنها و نیروی ماشین آلات با توجه به
نوع و تعداد و مدت آنها در طول پروژه
ب) تعیین قیمت ریالی یا ارزی پروژه که معمولا در دو مرحله انجام می گردد:
یکی قبل از اجرای پروژه برای تعیین و پیش بینی بودجه پروژه جهت اجرا و دومی در مرحله حین اجرای پروژه
است که معمولا در قالب صورت وضعیت مطرح می شود.
انواع متره
برای بدست آوردن مقادیر مصالح ونیروی انسانی در یک پروژه به دو طریق می توان عمل نمود:
الف)متره باز ب)متره بسته 

 الف) متره باز : در متره باز مقادیر مصالح و نیروی انسانی لازم به صورت تفکیک شده محاسبه می گردد باین
طریق که از روی نقشه های اجرائی یا کار ساخته شده محاسبه می نمائیم که مثلا در کار چه مقدار شن، ماسه ،
سیمان، گچ وغیره و همچنین چند روز یا چند ساعت بنا، کارگر , آرماتور بند ، جوشکار و غیره و یا چند ساعت بالابر
ویا دستگاههای حفاری و غیره لازم می باشد . این مقاد یر که از روی نقشه ها و یا از روی کار ساخ ته شده محاسبه
می شود ، در جداول مربوطه وارد می گردد و با جمع این مقادیر مقدار کل مصالح و نیروی انسانی محاسبه
می گردد.
البته برآورد و متره کردن میزان نیروی انسانی و نیروی ماشین آلات مبنای تئوری و محاسبه خاصی نداشته بلکه
فقط از روی تجربه در کارگاههای مختلف محاسبه و مورد استفاده قرار میگیرد.

ب)متره بسته : در مت ره بسته مقادیر بصورت مجموعه ای که از طرف یک دستگاه ذی صلاحیت مشخص و ارائه
می گردد محاسبه می شود ودر جداول مربوطه وارد می گردد .در ایران این مجموعه ها بوسیله معاونت برنامه ریزی و
نظارت راهبردی ر یاست جمهور ی (سازمان مد یریت و برنامه ر یزی سابق ) دردفترچه هایی به نام فهرست بها در
اختیار گذاشته می شود .در این دفترچه ها بهای اجرای کامل کار مثلا طول قرنیز، سطح فرش موزائیک ،حجم آجر
چینی،حجم بتن ویا کارهای فلزی بر حسب کیلو گرم یا تن و غیره مشخص شده است در این طریقه با توجه به
واحد های لازم نسبت به نوع مصالح ونیروی انسانی بکار رفته در فهرست بها مقادیر از روی نقشه های اجرا یی یا کار
ساخته شده استخراج ودر جداول مربوطه وارد نموده بدین ترتیب مقادیر مص الح و نیروی انسانی بصورت متره بس ته
بدست خواهد آمد.

سامانه‌های اتوبوس تندرو برای اولین بار در شهرهای آمریکای لاتین همچون کوریتیبا، سائوپائولو و پورتو آلگره برزیل و بوگوتا در کلمبیا درحدود دو دهه پیش راه اندازی شدند؛ به ویژه تجربه موفق بوگوتا سبب تشویق دیگر شهرهای جهان به استفاده از این نوع سامانه شده است. در سامانه اتوبوس تندرو، تمهیدات مختلفی به منظور افزایش کیفیت و بهره وری، کاهش اتلاف وقت مسافران و در نتیجه بالا رفتن میزان رضایتمندی آنان به کار گرفته می‌شود.

مهم‌ترین مساله در این گونه سامانه‌ها توجه به برنامه زمانبندی حرکت از ایستگاه های مختلف از طریق ایجاد مسیر ویژه و به حداقل رساندن تقاطع‌هاست که درجهت افزایش امکان رقابت آن با مسیرهای ریلی انبوه بر (مترو) پیش بینی می‌گردد. مواردی چون قرارگیری ایستگاه‌ها در وسط، همسطح بودن کف اتوبوس‌ها با تراز ایستگاه‌ها، چپ در بودن اتوبوس‌ها، استفاده از اتوبوس‌های دوکابینه، طول بلند عرشه ایستگاه و ایجاد اولویت حرکت نسبت به وسایل نقلیه موتوری در تقاطع‌ها از طریق چراغ‌های راهنمایی مخصوص از ویژگی‌های فرعی این سامانه‌هاست.

در چند سال اخیر، گرایش جدیدی در شهرهای کشورمان به استفاده و توسعه سامانه‌های اتوبوس تندرو ایجاد شده است. استفاده از این شیوه ترابری درون شهری که برای نخستین بار در شهر تهران مورد توجه قرار گرفت و سپس به سایر شهرهای بزرگ نیز گسترش پیدا کرد گرچه اقدامی مناسب در توسعه حمل و نقل عمومی و محدود نمودن استفاده از خودروی شخصی به شمار می‌رود اما به نظر می‌رسد در شهرهای ایران به جای آن که مفهوم اصلی و جنبه‌های کیفی این سامانه‌ها مد نظر قرار گیرد رویکرد به آن بیشتر شکلی و کمی بوده است.

متن کامل این یادداشت را می توانید در پایگاه خبری شهر الکترونیک در اینجا ملاحظه فرمایید.